Zostawiamy za sobą malowniczą przyrodę, Bahir Dar, Jezioro Tana i ruszamy na północ w kierunku Gondar. To niezwykle ciekawe miejsce w historii Etiopii chociaż pojawiło się na mapach jako stolica kraju dopiero w I połowie XVII wieku. Niestety, nie da się zwiedzić Etiopii zachowując jakąś historyczną chronologię więc dla lepszego poznania kraju pozwolę sobie przynajmniej na bardzo ogólny skrót. Wykorzystam do tego drogę do Gondar, a kto bardziej woli fotograficzne migawki niech przy nich pozostanie.
Jak już wspomniałam wszystko zaczęło się od napływu na północne tereny Etiopii ludności z obszaru dzisiejszego Jemenu, Syrii ale także felaszów i uciekinierów z Jerozolimy którzy przynieśli judaizm. W I wieku istniało tu już królestwo Aksum, które w IV w. przyjęło chrześcijaństwo, a szczyt swojej potęgi osiągnęło w V i VI wieku dzięki swojemu położeniu na głównych szlakach handlowych. Według historyków stolica królestwa Aksum liczyła w tamtym okresie ponad 100 tys. mieszkańców. Napływ islamu do Afryki, powstawanie pierwszych wrogich sułtanatów, a także odcięcie szlaków handlowych przez Persów spowodowało powolne przesuwanie terenów królestwa na południe i praktycznie w X wieku Aksum jako stolica królestwa opustoszało.
Drugi ciekawy okres to przełom XII i XIII związany z panowaniem dynastii Zagwe która zakłada stolicę w Lalibeli. Wtedy właśnie powstają słynne skalne kościoły uznawane dziś za jeden z nowych cudów świata. Okres średniowiecza daje początek dynastii Salomonów. Rozpoczynają się nieustanne walki z muzułmańskimi najeźdźcami z których plemiona etiopskie wychodzą jednak zwycięsko. Walki te nasilają się w XVI wieku i cesarz Lybne Dyngyl jest zmuszony po raz pierwszy w historii prosić o pomoc Portugalię. Wspomniałam o tym na stronie poświęconej religii. Po wygranej wojnie swoją katolicką misję rozpoczynają jezuici. Nie walczą jednak z kościołem etiopskim tylko sprytnie starają się zająć jego miejsce jako doradcy władców poszczególnych dzielnic a potem dworu cesarskiego. Dochodzi do tego, że cesarz Susnyjos decyduje się przyjąć katolicyzm i ogłasza w kraju nową religię. Niezadowolenie społeczne jest tak wielkie, że musi abdykować, a jezuici w roku 1633 zostają ostateczne wypędzeni z kraju.
Dwa lata później jako nowa stolica królestwa pojawia się Gondar założone przez cesarza Fasilidasa i pozostanie nią przez kolejne 250 lat. To w historii cesarstwa absolutna nowość. Powszechnym zwyczajem było dotąd, że cesarze wraz z całym dworem jeździli od regionu do regionu wizytując dwory ważniejszych poddanych gdzie przez jakiś czas mieszkali. Napływ tak ogromnej rzeszy ludzi liczącej z armią i dworem nawet kilkadziesiąt tysięcy był potężnym wyzwaniem. Tylko zebranie odpowiedniej ilości drewna na opał rujnowało okoliczne lasy nie mówiąc o wyżywieniu. Spustoszenie jakie po sobie zostawiali było tak wielkie, że odbudowa lokalnego rolnictwa wymagała nawet 10 lat. Fasilidas przełamał ten stereotyp i wybudował tu potężny kompleks zamkowy na wzór europejski. O nim opowiem na kolejnej stronie.
Kolejne miasto jako stolica pojawi się za czasów Menelika II (1889-1913) i będzie nim po raz pierwszy Addis Abeba. Jego rządy zbiegną się w czasie z włoską penetracją Etiopii. W 1889 roku został zawarty etiopsko-włoski traktat regulujący granice włoskiej Erytrei, ale jego interpretacja przez stronę włoską ostatecznie doprowadziła do zbrojnego konfliktu. 1 marca 1896 roku doszło do wielkiej bitwy pod Aduą i ku zaskoczeniu całej Europy regularna armia włoska poniosła druzgocącą klęskę w starciu z pospolitym ruszeniem. Menelikowi II ostatecznie udało się zjednoczyć państwo i utrzymać niepodległość. Wtedy też zostały ustalone granice obecnej Etiopii.
W roku 1930 na kartach historii pojawił się cesarz Haile Selassie – postać ważna i kontrowersyjna. Jeszcze jako regent w 1923 roku wprowadził kraj do Ligi Narodów, a po koronacji przystąpił niezwłocznie do reformowania kraju. Już rok później wprowadził pierwszą konstytucję i zwołał parlament. Odwiedził szereg europejskich krajów zyskując międzynarodowy rozgłos. Działania te przerwała inwazja włoska zakończona okupacją. Cesarz udał się na emigrację do Wielkiej Brytanii i powrócił w roku 1941 po wyzwoleniu kraju przez wojska brytyjskie i etiopskich partyzantów. Dążył do stopniowego unowocześnienia i europeizacji kraju, zachowując przy tym poszanowanie rdzennej kultury i tradycji. Wprowadzał dalsze reformy społeczne, gospodarcze i edukacyjne fundując nawet zagraniczne stypendia.
Kilkuletnia susza doprowadziła w roku 1974 do wielkiego kryzysu politycznego i w efekcie zamachu stanu. Wojsko zdetronizowało cesarza i nastała era komunizmu. Ogłoszono dekret o reformie rolnej i nacjonalizacji przemysłu ale kraj nie zaznał spokoju. Nasiliły się ruchy separatystyczne w Erytrei i Ogadenie, które doprowadziły do wybuchu wojny domowej. Wojna z Somalią w roku 1978 zakończyła się zwycięstwem Etiopii, która została wsparta przez ZSRR, NRD i Kubę. Rok 1991 przyniósł koniec czerwonego terroru a kontrolę nad stolicą kraju przejęły siły partyzanckie wspierające front demokratyczny. Trzy lata później Etiopia stała się państwem federacyjnym stawiającym na modernizację gospodarki dzięki czemu jest dziś najszybciej rozwijającym się krajem Afryki.
I tak dotarliśmy do przedmieść Gondar. Jutro zobaczymy starą stolicę Fasilidasa, której wygląd gdzieś w Europie nikogo by nie zdziwił. Jednak tu w drewnianej Afryce potrafi zaszokować.
